Bij een project in het historisch hart van een stad, dienen zich enkele uitdagingen aan en komen bepaalde verplichtingen kijken. Een waterremmende bouwput vormt hiervoor de oplossing.

Waterremmende bouwputten

Vroeger werd er in de bouwwereld minder snel naar gegrepen, maar de laatste jaren is het een pak relevanter geworden: waterremmende bouwputten. Waar men voorheen ondoordacht grote hoeveelheden water in de riolering pompte, is dit vandaag de dag geen evidentie meer én een verplicht te controleren onderdeel waar men rekening mee moet houden in ontwerp en uitvoering.

Sinds 2019 zijn bemalingen strenger, maar ook duidelijker opgenomen in de regelgeving. Naast de vergunning voor een bouwproject zelf, moet men ook een omgevingsvergunning verkrijgen voor de bemaling van de bouwput. Door de verscherping van deze regelgeving komt men sneller in hogere klassen terecht en speelt de noodzaak aan een waterremmende bouwput eerder op.

Drie redenen waarom we hier voor een waterremmende bouwput kiezen

1.

Het project bevindt zich in het historische hart van Gent. De stadskern bestaat uit waardevolle historische gebouwen die niet goed gefundeerd zijn. Wanneer men op zo'n site grondwater gaat wegpompen zonder gebruik te maken van een waterremmende bouwput, loopt men het risico op zettingen bij de gebouwen rondom. De grote te ontgraven oppervlakte zorgt voor een grote invloedssfeer van wel een paar honderd meter, ook al is de diepte van de bouwput hier niet extreem.

2.

Omwille van de industrie die zich vroeger in Gent bevond, kunnen bewegingen in de ondergrond ervoor zorgen dat verontreinigingen zoals PFAS zich gaan verplaatsen. Door grondwater op te pompen zonder de bouwput waterremmend te maken, kan dit anderen verontreinigingen geven waar ze zelf niet verantwoordelijk voor zijn of kan men zelf zwaarder verontreinigd water oppompen dan initieel op de site aanwezig was.

3.

De overheid vraagt om de hoeveelheid water die gepompt wordt, te beperken. Hoe minder water er moet gepompt worden, hoe beter dus. Je komt in een gunstigere vergunningsklasse terecht doordat je minder zware pompmachines en filterinstallaties moet gebruiken. Hoe hoger het debiet en hoe meer je moet pompen, hoe strenger de vergunning.

Waterremmende verticale elementen

Voor een waterremmende bouwput dient men een soort kuip te maken zodat enkel het water ter plaatse van het project zelf wordt weggepompt. Om een kuip te maken heb je twee elementen nodig: een verticale afsluiting en een horizontale afsluiting. Voor de verticale kunnen gangbare beschoeiingstechnieken gebruikt worden, zoals een secanspalenwand of een groutjetwand.

Secanspalenwand

Een secanspalenwand is een techniek om een bouwput te beschoeien en grond tegen te houden zodat dat die niet in de bouwput valt. Bij deze techniek worden palen tegen de perceelsgrenzen geboord waarna er op een verticale lijn afgegraven kan worden. Voor het project van Bond Moyson werd deze techniek gebruikt tegen de buren- en de straatzijde.

Groutjetwand

Bij een groutjetwand bestaat de mogelijkheid om de kolommen ook schuin te injecteren zodat die onder bestaande gebouwen gaan. Omdat je op deze manier niet exact ziet wat je doet, is de kans reëel dat palen scheef ingestoken worden met een afwijking als gevolg. Wanneer elementen niet goed overlappen, zal de wand niet volledig waterdicht zijn. Men spreekt dus van waterremmende elementen, aangezien er altijd een risico is op kleine foutjes. Ook omwille van de poreusiteit van het materiaal is het niet correct om over perfect waterdichte wanden te spreken.

Waterremmende horizontale elementen

Voor horizontale afsluiting kan je op een waterdichte grondlaag mikken, of als deze er niet is een artificiele oplossing voorzien, zoals een groutjetscherm of een waterglasinjectie-scherm. Zelf een horizontaal scherm maken, is een pak complexer en duurder.

Groutjetscherm

De principes van een groutjetscherm en een waterglas-injectie scherm zijn gelijkaardig: men maakt gebruik van een raster met overlappende waterdichte schijven, onder de grond.

Waterglasinjectie-scherm

Bij een waterglasinjectie-scherm zijn het bollen die elkaar gaan overlappen. Beide technieken hebben voor- en nadelen.

Als je de verticale wanden extra diep aanzet, kan het zijn dat je de horizontale laag niet nodig hebt omdat het grondwater dan een lange weg moet afleggen.

Onderzoeken zullen nog aantonen welke technieken we voor dit project zullen gebruiken om de impact van het oppompen van grondwater te beperken.

Tegen de zomer van 2025 starten de eerste werken.

Bouwheer: Solidaris

Architect: B-architecten i.s.m. Bressers Architecten

Aannemer: Artes